czwartek, 29 kwietnia 2021

Notatnik teatralny (online) | Maj 2021

Mimo wcześniejszych zapowiedzi okazało się, że kolejny miesiąc spędzimy ze sztuką w formie online. Zawiedzione nadzieje rekompensują nam kuszące propozycje scen w całej Polsce. Nie ma to jak majówka z Czechowem, Gombrowiczem, Wańkowiczem, Szczygielskim, Wichą, Rossinim i wieloma innymi twórcami znanych dzieł, których wspaniałe adaptacje sceniczne możecie teraz obejrzeć w zaciszu własnych domów. 

"Jeżeli chcesz rozśmieszyć Pana Boga, opowiedz mu o swoich planach"  to słynne stwierdzenie Woody'ego Allena idealnie pasuje do obecnej rzeczywistości. W dobie koronawirusa nic nie jest pewne, o czym chyba najboleśniej przekonały się teatry. Trudno zliczyć, ile już razy planowane premiery i wydarzenia trzeba było odwoływać i odkładać na bliżej nieokreślony termin. Ja także bardzo liczyłam na wielkie otwarcie po majówce, które miało się zbiec z moim pobytem w Krakowie. Zaplanowałam na ten czas m.in. Imię róży w Teatrze im. J. Słowackiego oraz przedpremierowy pokaz Wujaszka Wani w Teatrze Ludowym. Niestety, oba tytuły pojawią się w repertuarze najwcześniej dopiero za kilka tygodni... 

Piszę ten tekst będąc już w stolicy Małopolski i – z braku innych możliwości  planuję sobie wielki rajd po tutejszych muzeach. Ale nie rezygnuję wcale z teatralnych wieczorów! W najbliższe dni będę oglądać streamingi wielu ciekawych spektakli wprost ze scen w całej Polsce, do czego i was gorąco zachęcam. A dla stęsknionych za prawdziwym kontaktem ze sztuką mam dobrą wiadomość  jeszcze w tym miesiącu pojawią się dwie premiery na żywo! Przeczytajcie, jakich wydarzeń nie można przegapić.


Majówka online z Teatrem Jaracza w Olsztynie 
(dostęp na VOD: 1, 2 i 3 maja, od godz. 18:00 do 22:00)


Teatr im. Stefana Jaracza wychodzi naprzeciw oczekiwaniom widzów stęsknionych spotkań z teatrem. Olsztyńska scena zaprasza na VOD Teatr Jaracza w domu, podczas którego widzowie będą mogli obejrzeć 5 spektakli, będących adaptacjami utworów polskiej literatury z różnych jej okresów – od czasów międzywojennych aż do współczesności.


Wybrane tytuły to przedstawienia mądre, poświęcone niełatwym tematom, ale i zabawne, niekiedy budzące grozę, ale przede wszystkim wzruszające i skłaniające do przemyśleń...



Rzeczy, których nie wyrzuciłem, reż. Łukasz Barczyk 

Sceniczna adaptacja zbioru esejów Marcina Wichy. To opowieść o matce i swoiste rozliczenie z nią. Bohater-narrator, mężczyzna w średnim wieku, trochę zagubiony, trochę zakompleksiony, organizuje ceremonię pogrzebową swojej matki. Musi też pozałatwiać różne sprawy związane z jej śmiercią, m.in. porządkuje rzeczy po zmarłej rodzicielce. Wówczas wracają wspomnienia na temat jego dzieciństwa, młodości czy metod wychowawczych stosowanych przez matkę. Bohater próbuje ją zrozumieć, ale i nie kryje tego, że matka nie zawsze była wystarczająco wyrozumiała. Mieszają się uczucia - od szacunku, podziwu, uznania, po rozczarowanie i żal. Przedstawienie emanuje wrażliwością i empatią, nie oszczędzając jednak niczego, bo jest w nim też ból, rozpacz, gniew i poczucie bezsilności.


Obsada: Ewa Pałuska-Szozda, Irena Telesz-Burczyk, Grzegorz Gromek


Bilety na spektakl online tutaj



Bierki, reż. Zbigniew Brzoza 

Spektakl na podstawie powieści Marcina Szczygielskiego dotyka najbardziej aktualnych problemów współczesności: wykluczenia, samotności, potrzeby akceptacji oraz wielkiego tematu nietolerancji i przemocy z niej wynikającej. Przedstawienie nie jest teoretycznym rozważaniem, ale dynamiczną opowieścią skoncentrowaną wokół dwojga głównych bohaterów. Pierwszym z nich jest Paweł, nastolatek, który zaczyna odkrywać swój homoseksualizm. Chłopak, mieszkaniec w niewielkiej miejscowości, musi walczyć z poczuciem swojej odmienności, z odrzuceniem przez rodzinę i środowisko. Drugą bohaterką jest Anna, czterdziestoletnia kobieta z bagażem trudnych doświadczeń rodzinnych, nauczycielka i szkolna pedagog, do której trafia Paweł. Oboje borykają się z lękiem przed odrzuceniem, pragnieniem zrozumienia i bliskości. Zderzają się ze szkołą, kolegami, koleżankami i rodziną. Każde spotkanie jest dla nich swoistym poligonem i walką o siebie lub ze sobą. Walka trwa na kilku frontach.

Obsada: Szymon Kowalik, Olga Borys, Joanna Fertacz, Anna Paliga, Marian Czarkowski, Paweł Parczewski

Bilety na spektakl online tutaj


Ravensbrück. Miasto kobiet, reż. Zbigniew Brzoza

Monodram w wykonaniu Barbary Prokopowicz w reżyserii Zbigniewa Brzozy ukazuje rzeczywistość obozową oczami tej, której udało się przeżyć piekło Ravensbrűck i mówi o nim w imieniu tysięcy tych, które nie miały tyle szczęścia. To przejmująca opowieść o sile ducha kobiet, ich solidarności i dobroci, historia fenomenu niezwykłej wspólnoty i empatii między więźniarkami z wielu krajów świata. Jak udawało im się korzystać ze szczelin wolności? Jak udało im się zachować godność? Na te pytania odpowiada spektakl na podstawie wspomnień Wandy Półtawskiej I boję się snów o obozowej codzienności kobiet - ofiar pseudomedycznych eksperymentów.

Reżyseria: Zbigniew Brzoza

Obsada: Barbara Prokopowicz 

Bilety na spektakl online tutaj


Na tropach Smętka. Pieśń ziemi ma wiele głosów, reż. Rudolf Zioło

Adaptacja reportażu Na tropach Smętka Melchiora Wańkowicza z lat 30. XX wieku przybliża widzom odległą krainę, jaką były przedwojenne Prusy Wschodnie. Tak, jak Melchior Wańkowicz wraz ze swoją córką Martą "Tili" Wańkowiczówną, podróżował po niej tropiąc Smętka, tak twórcy spektaklu podążają tropem reportera. W teatralną podróż po niezwykłej krainie pełnej kłobuków, przesądów, Mazurów i ich wyjątkowego języka, zabierają widza szperacze, czyli językoznawczyni, faktografka, antropolog, fotograf i redaktor montujący.


Obsada: Aleksanda Kolan, Ewa Pałuska-Szozda, Cezary Ilczyna, Wojciech Rydzio, Michał Felczak


Bilety na spektakl online tutaj



Opętani, reż. Igor Gorzkowski 


Witold Gombrowicz pisał Opętanych pod pseudonimem Z. Niewieski, jako powieść sensacyjną w odcinkach. Zgodnie z wymogami gatunku musiała być intrygująca i na tyle wciągająca dla czytelników, by z zapartym tchem śledzili losy bohaterów w kolejnych wydaniach gazet codziennych. Gombrowicz tworząc "czytadło" adresowane do szerokiego grona odbiorców sięgnął po różne motywy literatury popularnej, zachowując przy tym swój wyjątkowy styl.

Opętani jako spektakl będą znakomitą intrygą kryminalną, w której nie zabraknie romansu, zbrodni, tajemnic i elementów grozy.

Obsada: Aleksanda Kolan, Marta Markowicz, Małgorzata Rydzyńska, Jarosław Borodziuk, Grzegorz Gromek, Radosław Hebal, Cezary Ilczyna, Maciej Mydlak, Paweł Parczewski, Wojciech Rydzio, Ewa Pałuska-Szozda, Agata Zielińska

Bilety na spektakl online tutaj


Wróg się rodzi, Teatr im. W. Horzycy w Toruniu 
(dostęp online: 1, 2 i 3 maja, od godz. 15:00 dnia, na który wykupi się bilet) 


Na początku było słowo. Karaluch. 

W Rwandzie, w 1994 roku Radio Wolności i Tysiąca Wzgórz namawiało swoich słuchaczy z plemienia Hutu, by wzięli maczety i zapolowali na "karaluchy". Robakami stali się ich sąsiedzi z plemienia Tutsi. Siła propagandy – nienawiści, dehumanizacji, odwołań do bożego dzieła – przyczyniła się do ludobójstwa, które w ciągu stu dni pochłonęło prawie milion ofiar. Podczas procesu prezenterów radiowych z Rwandy słynna prokurator Carla del Ponte powiedziała, że zabójcy posłuchali radia, bo było dla nich jak biblia.

Na początku zawsze jest słowo. Także we współczesnej Polsce.

W spektaklu Wróg się rodzi twórcy badają fenomen Radia Maryja, które od blisko 30 lat wpływa na mentalność swoich słuchaczy oraz procesy społeczne i kulturowe.

To radio także jest biblią. Jakie mogą być tego konsekwencje?

Reżyseria: Aneta Groszyńska

Obsada: Bartosz Woźny, Maja Kierzkowska, Jolanta Teska, Michał Marek Ubysz, Matylda Podfilipska, Karina Krzywicka, Filip Perkowski (gościnnie), Arkadiusz Walesiak, Jarosław Felczykowski, Teresa Stępień-Nowicka, Michał Jóźwik (gościnnie) 


Nad Czarnym Jeziorem, Teatr Ateneum w Warszawie 
(dostęp online: 1 i 2 maja, od godz. 16:00 do 23:59)


Kameralna, gęsta od emocji sztuka na motywach tekstu Dei Loher o rodzicielskiej tragedii – samobójstwie dzieci. 


Nad Czarnym Jeziorem wydarzyła się tragedia. Dwoje zakochanych nastolatków, podobnie jak w Szekspirowskim Romeo i Julii, popełniło samobójstwo. Po czterech latach od tamtej tragedii obie pary rodziców spotykają się, żeby pomówić o okolicznościach i przyczynach tego nieszczęścia.


Ta niezwykła i przejmująca sztuka, napisana przez wybitną niemiecką dramatopisarkę, jest współczesną tragedią obyczajową. Mówi o problemach międzyludzkich i międzypokoleniowych, ale bodaj najbardziej o pustej przestrzeni między pokoleniami, zapełnionej pieniędzmi, karierą i obojętnością zamiast prawdziwej miłości.


Reżyseria: Iwona Kempa


Obsada: Agata Kulesza, Magdalena Schejbal, Wojciech Brzeziński i Sławomir Maciejewski



Przeczytaj też: Jezioro łez. Recenzja spektaklu "Nad Czarnym Jeziorem"




Majówka online z Czechowem w Starym Teatrze im. H. Modrzejewskiej w Krakowie 
(dostęp: od 1 do 15 maja na kanale VOD)


Krakowski Stary Teatr zaprasza na cykl czytań dramatów Antona Czechowa, przetłumaczonych przez wybitną tłumaczkę literatury rosyjskiej, Agnieszkę Lubomirę Piotrowską, w reżyserii Agnieszki GlińskiejKażde czytanie poprzedzone jest wstępem, w którym Agnieszka Lubomira Piotrowska opowie o wybranej ze sztuk i swoich translatorskich z nią zmaganiach.

W ramach tego wydarzenia artyści Starego zaprezentują następujące tytuły: Wujaszek WaniaMewaIwanowTrzy siostry oraz Wiśniowy Sad

Reżyserka Agnieszka Glińska: 

W ubiegłym roku ukazała się, nakładem wydawnictwa Officyna, książka wyczekiwana przez wielu – Dramaty Antona Czechowa w przekładzie Agnieszki Lubomiry Piotrowskiej – osiem tekstów, a wśród nich nietłumaczona dotąd na język polski wersja Iwanowa, nazwana przez Czechowa komediową.

Tego Czechowa czyta się jak wielką powieść. Osiem wspaniałych sztuk sprzed 120 lat tworzy pejzaż świata tak bardzo współczesnego, odbija jak lustro nasze dzisiejsze rozczarowania, niepokoje, słabości a przede wszystkim tęsknotę za czymś co odchodzi i lęk przed tym, co nastąpi. Te dramaty są zapisem ludzkiej kondycji niezależnie od czasów i realiów, a nowe przekłady sprawiają, że jesteśmy w środku tego Czechowowskiego uniwersum. I okazuje się, że Czechow pisał o nas. Całą swoją głęboką, także z lekarskiego punktu widzenia, wiedzę o człowieku przedstawia w zdumiewającej prawdzie, która łączy w jednej chwili to, co najtragiczniejsze z tym, co najzabawniejsze. (…) Dla mnie osobiście każda praca z twórczością pisarza z Taganrogu to przywilej i spełnienie marzenia. I myślę, że w tym niestabilnym czasie lektura jego tekstów wciąga i koi, pozwala choć na chwilę zmienić optykę z bieżących bolączek na szerszą perspektywę i zobaczyć, jak bardzo potrzebujemy wzajemnej uważności i jakiegokolwiek poczucia sensu.


Cyrulik sewilski, Opera Bałtycka w Gdańsku
(streaming na żywo: 8 maja, godz. 17:45. 9 maja, godz. 16:45) 


Żaden chyba bohater operowy nie wzbudza takiego śmiechu i takiej sympatii jak sewilski golibroda. Za sprawą fenomenalnej komedii Beaumarchais’go Figaro, bo o nim tu mowa, wymyśla niegroźne intrygi, sprzeciwia się nieprawości i jednocześnie bawi do łez. Niezwykle żywiołowa muzyka Rossiniego nadaje tym miłosnym perypetiom niesłychanej dynamiczności. Tempo i energia bijąca z tego dzieła młodego kompozytora towarzyszyły już powstawaniu Cyrulika: wedle obiegowej legendy libretto powstało w 12 dni, a muzyka do całej opery – w niespełna dwa tygodnie. Pomimo licznych problemów podczas samej premiery, która stała się wielkim niepowodzeniem, opowieść o Figarze zyskała rozgłos, a Rossini stał się jednym z najpopularniejszych kompozytorów swoich czasów. 


Cyrulik sewilski w reż. Pawła Szkotaka na deskach Opery Bałtyckiej to coś, czego na polskiej scenie jeszcze nie było. Zapomnijcie o włoskiej scenerii, długich sukniach, krynolinach i perukach. Twórcy spektaklu zapraszają widzów do Nowego Meksyku w Stanach Zjednoczonych, który zachwyca feerią barw i wspaniałych, dobrze znanych dźwięków.


Reżyseria: Paweł Szkotak 


Występują: Balet, Chór i Orkiestra Opery Bałtyckiej w Gdańsku





Król Lear, Teatr Dramatyczny w Warszawie 
(premiera na scenie im. G. Holoubka: 29 maja, godz. 19:00)


Król Lear, władca Brytanii, abdykuje i dzieli królestwo pomiędzy dwie córki, zaś trzecią – najmłodszą – wydziedzicza.


Mroczna tragedia Shakespeare'a sprzed kilkuset lat zostaje przeniesiona przez reżysera, Wawrzyńca Kostrzewskiego, w nieokreśloną przyszłość. Świat, w którym wciąż ścierają się skonfliktowane pokolenia, a sięganie po władze łamie wszelkie dylematy moralne, rozpada się stopniowo na naszych oczach. W roli popadającego w obłęd władcy, którego pycha prowadzi do destrukcji, zobaczymy Halinę Łabonarską.


Reżyseria: Wawrzyniec Kostrzewski 

Obsada: Halina Łabonarska, Lidia Pronobis, Sebastian Skoczeń Karolina Charkiewicz, Krzysztof Szczepaniak/Konrad Szymański, Agata Różycka, Mariusz WojciechowskiMarcin Stępniak, Mateusz Weber, Kamil Mróz, Łukasz LewandowskiKarol Wróblewski, Tomasz Budyta 



Wujaszek Wania, Teatr Ludowy w Krakowie 
(premiera na Scenie pod Ratuszem: 30 maja, godz. 19:00)


Cała złożoność psychologiczna bohaterów Wujaszka Wani, ich rozterki, tęsknoty, paradoksalnie, doskonale rymują się z dylematami i kondycją współczesnego człowieka, który nagle stanął w obliczu wyborów ostatecznych, został zmuszony do postawienia pytań fundamentalnych. Pytania o sens życia w świetle podjętych niegdyś decyzji, o zasadność wyborów, które prowadzą nas na trudne ścieżki losu, o prawo do szczęścia, miłości i nieskrępowanego życia. Kiedyś mogły nam się wydawać jedynie romantyczne, odległe, typowe dla bohaterów literackich. Jednak dziś, w roku 2021, kto z nas nie miał podobnych refleksji? Przecież, podobnie jak bohaterowie Czechowa, obserwujemy, jak dewaluują się dawne wartości, kruszeją systemy, na naszych oczach rozpada się świat, który znamy. Ale nie tylko się rozpada, sami wciąż "odkładamy go na później", jak spełnienie, nadzieje, życie.


Reżyseria: Małgorzata Bogajewska


Obsada: Kajetan Wolniewicz, Roksana Lewak, Maja Pankiewicz. Barbara Szałpak, Piotr Pilitowski, Piotr Franasowicz, Tadeusz Łomnicki, Jadwiga Lesiak (gościnnie), Piotr Piecha, Pola Galica-Galoch/ Gabriela Sarbiewska 

1 komentarz: